Khi nói về những món ăn xa xỉ, có lẽ đối với nhiều người, cái tên Caviar đã không còn xa lạ, nhất là khi nhắc đến trứng cá muối của Nga và Iran. Song không phải ai cũng biết về nguồn gốc và những câu chuyện thú vị mà lịch sử đã khoác lên món ăn này.
Nghệ thuật thưởng thức chưa bao giờ dừng lại ở việc thưởng thức. Nó còn là hành trình tích lũy kiến thức, hiểu biết về những thứ quanh mỗi món ăn, mỗi nền ẩm thực. Bởi vậy mà, để thấy Caviar đẳng cấp thế nào, phải bắt đầu từ nguồn gốc và những câu chuyện huy hoàng của nó.
Ai cũng biết trứng cá muối của Nga và Iran nức tiếng xưa nay trên bản đồ ẩm thực thế giới. Nhưng Caviar lại không phải bắt nguồn từ hai quốc gia này. Cái tên Caviar có nguồn gốc từ Ba Tư và khởi nguồn của tên gọi này bắt đầu từ từ “Khag-avar”, có nghĩa là “vật sinh trứng”. Đây cũng là từ mà người Ba Tư dùng để nói đến cá tầm cũng như các sản phẩm gắn liền với nó, trứng cá tầm.
Trứng cá tầm được phát hiện bởi người Ba Tư
Ngay từ khi người Ba Tư biết đến trứng cá muối, nó đã được gắn liền với bốn chữ danh gia vọng tộc. Lịch sử kể lại rằng, không biết tự bao giờ, trong những bữa tiệc của giới quý tộc Ba Tư, Caviar là món ăn tuyệt đối không thể thiếu, những bữa yến tiệc càng thịnh soạn thì lại càng cần phải có Caviar.
Lịch sử cũng ghi lại rằng, Sa hoàng Alexander I của nước Nga ngay lần đầu thưởng thức Caviar đã nức nở khen hương vị của món ăn thượng hạng này. Cũng từ đó, Caviar theo chân vị hoàng đế này vượt lãnh thổ Ba Tư để chinh phục giới hoàng cung Nga. Và không biết tự bao giờ, Caviar trở thành món ăn không thể thiếu trong những bữa tiệc của giới danh gia vọng tộc ở châu Âu.
Vì sao trứng cá muối lại đắt?
Ngày nay, Caviar vẫn giữ ngôi vị vương giả trên bàn tiệc. Thời gian không bao giờ có thể phủ lớp bụi mờ mà chỉ càng khiến nó thêm phần đẳng cấp. Nhắc đến Caviar vẫn cứ là nhắc đến hiện thân của sự tinh tế, đẳng cấp và sự quý hiếm. Nó là món ăn được giới thượng lưu trên khắp thế giới “tôn sùng”, tuy nhiên thực khách chỉ có thể bắt đầu thích và nghiện khi đã thưởng thức rồi.
Hiện nay, trứng cá tầm muối Caviar có mặt ở nhiều vùng biển trên thế giới. Và cá tầm được đánh bắt ở những khu vực khác nhau sẽ cho ra những hương vị đặc biệt khác nhau. Đỉnh cao của Caviar không thể không nhắc đến trứng cá muối Almas lấy từ cá tầm trắng Beluga ở vùng biển Caspian, thuộc khu vực phía nam nước Nga. Đây là loại caviar thuộc hàng hiếm nhất và cũng là đắt nhất, với giá từ 8.000 USD – 9.000USD/kg (khoảng 170-200 triệu VND).
Ngoài ra, trứng cá Ossetra và Sevruga cũng đắt đỏ không kém. Hiện tại trứng cá tầm muối Almas chỉ được bán duy nhất tại một cửa hàng ở London, Anh có tên là The Caviar House and Punier. Thông thường khách hàng muốn ăn phải đặt trước và chờ đợi tầm 4 năm mới có thể mua được trứng cá muối Almas.
Nói về lý do tại sao trứng cá muối Almas có giá trên trời, đó là bởi loại trứng này là loài cá cổ đại có từ thời khủng long. Để lấy được trứng cá thì cá tầm Beluga thường mất tới khoảng 20 năm để trưởng thành và sản sinh trứng. Đặc biệt cá càng già thì trứng của chúng càng có hương vị thanh tao và tuyệt vời.
Theo các nghiên cứu khoa học, Caviar là một nguồn thực phẩm bổ dưỡng với các thành phần như canxi, photpho, protein, selen, sắt, magie và các loại vitamin B12, B6, B2, B44, C, A, và D. Các chất này giúp làm giảm nguy cơ trầm cảm, ngăn ngừa các bệnh về tim. Thêm vào đó, do bị đánh bắt quá mức, cá tầm đang có nguy cơ bị tuyệt chủng. Chính vì thế, nhiều quốc gia đã cấm triệt để khai thác loại cá này, khiến giá trị của chúng vốn đã cao nay càng cao hơn, thậm chí có loại lên tới… 1,8 tỉ/kg.
Trứng cá muối Almas có màu trắng ngà như ngọc trai và giá cả của trứng cá thường phụ thuộc vào độ sáng của trứng, trứng càng sáng thì giá trị càng cao. Đầu tiên, người làm phải rất cẩn thận trong quá trình rạch bụng cá. Đối với cá tầm đánh bắt ngoài biển, người đầu bếp cần mài dao thật sắc, sau đó rạch một đường có độ sâu vừa đủ từ đuôi lên để tránh làm vỡ trứng. Bước lấy trứng cũng phải thật nhẹ nhàng. Các chuyên gia sẽ luồn tay phía dưới buồng trứng, giật đứt hẳn cuống ra.
Những món ăn vô cùng tinh tế được chế biến từ trứng cá tầm
Cá trước khi mổ sẽ được siêu âm để biết lượng trứng là bao nhiêu và đã đủ để thu hoạch chưa. Những con cá chưa đủ lớn sẽ được thả trở lại bể để tiếp tục phát triển. Sau khi được lấy ra phần buồng trứng cá Beluga sẽ được chà nhẹ nhàng trên tấm lưới sắt để giúp phân tách trứng nhẹ nhàng và dễ dàng nhất. Sau khi được phân tách, trứng cá sẽ được rửa qua nước lạnh nhiều lần nhằm lọc bỏ những tạp chất và các quả trứng bị vỡ. Ngoài ra, những gì còn sót lại của ruột cá sẽ được lọc bỏ bằng nhíp nhựa.
Tiếp theo là bước muối trứng. Lượng muối được sử dụng chỉ được phép bằng 3,5% khối lượng trứng cá. Lượng muối này sẽ giúp làm nổi bật hương vị trứng cá một cách tối đa, đồng thời giúp vỏ trứng cứng cáp hơn, tăng thời gian bảo quản. Âu trứng cá sẽ được đặt trong nước đá trong vòng 6 phút nhằm giúp trứng cá ngấm muối nhanh hơn.
Tuy nhiên, muối sẽ tăng độ ẩm của trứng cá, do đó người ta sẽ phải sử dụng giấy hút ẩm để làm ráo nước trước khi đưa trứng đi đóng gói thành phẩm. Cuối cùng là bước đóng hộp. Trứng cá sẽ được dàn đều, có phần hơi nén nhẹ để nhằm hạn chế không khí lọt vào – yếu tố làm giảm chất lượng của trứng cá.
Thưởng thức là nghệ thuật
Điều cần lưu ý thứ nhất là trứng cá muối Caviar rất thích độ lạnh và nếu được bảo quản trong môi trường lạnh thì mới giữ nguyên được vị ngon. Do đó, trước khi mang Caviar ra thưởng thức thì bạn nên cho Caviar vào tủ lạnh. Và khi dọn món thì người ta thường đặt Caviar lên nước đá để độ lạnh của trứng cá được giữ lâu hơn.
Thứ hai, trứng cá Caviar lại rất khó tính với các dụng cụ tiếp xúc với nó bởi Caviar cực kỳ kị kim loại (trừ vàng). Do đó, nếu bạn dùng các khay, bát, thìa kim loại như bạc, sắt, inox để chứa và múc Caviar sẽ khiến Caviar bị nhiễm mùi cũng như biến đổi màu ngay.
Lúc này, món Caviar đắt đỏ sẽ mất giá ngay lập tức. Do đó, nếu muốn thưởng thức Caviar thì bạn phải sắm sửa dụng cụ phù hợp bằng các nguyên liệu như nhựa, sứ, ngọc, gỗ, thủy tinh… hoặc thậm chí người ta còn sắm hẳn bộ thìa, đĩa toàn bằng vàng chỉ để giữ trọn hương vị cho Caviar.
Thứ ba, món trứng cá muối Caviar này phải được ăn sống. Nếu bạn mang Caviar đi nấu chín hoặc cho vào các món ăn có độ nóng thì những viên trứng nhỏ này sẽ biến chất, đổi mùi và trở nên cứng ngắc ngay tức thì. Khi thưởng thức Caviar, người ta thường hạn chế kết hợp với các nguyên liệu khác để Caviar không bị lẫn mùi và giữ trọn hương vị.
Do đó, cách ăn phổ biến nhất là cho trứng cá muối Caviar lên lát bánh mì cùng một ít bơ và thưởng thức. Hoặc đôi khi đơn giản nhất là người ăn cứ múc từng thìa nhỏ trứng cá và cho vào miệng. Lúc này, cảm giác từng miếng trứng cá nhỏ tan chảy ra và trôi dần qua cổ họng. Hương vị trứng cá không hề có vị tanh mà ngược lại sẽ béo ngậy, đậm đà vô cùng.
Với hương vị ngon tuyệt trần nên món trứng cá muối Caviar từ lâu đã được ví như những “viên ngọc trai đen” của biển cả. Tuy nhiên, do giá cả món này quá đắt đỏ nên số lượng người trên toàn thế giới có cơ hội thưởng thức rất ít ỏi.