Những người đến mua cá cảnh ở cơ sở cá Bình tại phường Tân Mai, hầu như ai cũng dành ra ít phút để ngắm con cá trị giá vài ngàn USD đang khoan thai bơi trong bể kiếng. Người chơi loại “cá quý tộc” này không chỉ bỏ ra một số tiềnlớnđể được sở hữu chúng, mà còn phải chăm chút cho chúng rất cầu kỳ…
* Nâng niu cá dĩa
Cá dĩa không hung dữ như cá la hán, chúng hiền lành và có màu sắc khá đẹp mắt. Đây là loại cá đang trở thành “mốt” của dân chơi cá cảnh. Người ít tiền thì chơi cá dĩa nội, người nhiều tiền thì sắm cá dĩa ngoại. Cá dĩa đòi hỏi công chăm sóc nhiều nhất trong giới cá cảnh nước ngọt. Anh Trần Văn Hùng, một người chơi cá dĩa ở Long Bình nói: “Chỉ sơ sẩylà chúng chết ngay, đây là cặp cá tôi mua lần thứ 3 rồi đó. Thiếu ôxy chút xíu cũng chết, nước hơi dơ cũng chết, thức ăn không đúng cũng chết”. Anh Hùng tập tành vào nghềnuôi cá cảnh đã được 3 năm nay. Mới đầu anh nuôi cá ba đuôi, bảy màu rồi đến cá la hán, nay thì chuyển sang nuôi cá dĩa. Biết mình còn non tay nghề nên anh Hùng chỉ tậu những chú cá dĩa nội về nuôi nhưng vẫn nuôi ước mộng sau này sẽ lên TP. Hồ Chí Minh mua một cặp cá dĩa xịn về nuôi.
Là người chuyên về nuôi cá dĩa ngọai ở phường Hòa Bình, chị Phạm Ái Phi cho biết việc chăm sóc loại cá này quả không đơn giản chút nào. Hồ nước phải giữ nhiệt độ từ 27 – 30oC và phải thay nước hàng ngày. Nguồn nước được kiểm tra độ PH nghiêm ngặt. Mỗi ngày cá ăn đủ 3 bữa. Thức ăn cho cá cũng được xử lý rất cẩn thận, trùn chỉ mua về cho cá ngoài việc rửa sạch, chị Phi còn cho vào máy ozone sục lại để trùn thật sạch rồi mới cho cá ăn. Chị nói: “Loại cá dĩa hay bị bệnh đường ruột, nên thức ăn phải thật đảm bảo, nếu không chúng sẽ bị bệnh ngay”. Cá không chỉ ăn trùn, mà còn “xơi” cả tim bò. Với gần 50 bể cá, mỗi ngàychị Phi phải mua khoảng 3 lạng tim bò về xay ra cho cá ăn. Sở dĩ con cá dĩa ngoại được nâng niu như vậy bởi giá trị kinh tế rất cao. Nếu 1 con cá dĩa nội có cỡ khoảng 7cm, có màu sắc đẹp có giá khoảng 100 ngàn đồng, thì con cá dĩa ngoại tương đương giá 100 USD. 1 cặp cá dĩa bố mẹ loại đẹp nhưng là cá nội chỉ ở mức 1,5 triệu đồng, nhưng 1 cặp cá dĩa ngoại (Singapore) được đánh giá là đẹp thì không dưới 10 triệu đồng. Cũng chính từ những nguyên nhân khó nuôi, tốn công chăm sóc, đòi hỏi kỹ thuật cao và nhiều tiền nên chỉ những dân chơi cá cao cấp mới “đủ sức” thưởng thức vẻ đẹp và dáng bơi dịu dàng của những chú cá dĩa ngoại.
* Trấn an gia trạch bằng… thần long
Chiếc bể cá cảnh bằng gỗ trị giá gần 10 triệu đồng và nuôi bên trong là chú cá huyết long trị giá 5 ngàn USD của anh Nguyễn Kim Long ở phường Bửu Long.
Trong làng cá cảnh nước ngọt, có lẽ cá rồng (long ngư, tiếng Anh là Arowana hay Dragonfish) được xếp đầu bảng. Dân chơi cá cảnh gọi đây là vua (King Fish) của các loại cá. Một con cá rồng huyết long (hồng long) hoặc kim long dài khoảng 30cm đẹp có giá từ 3.000 – 5.000 USD/con. Đây là loại cá chỉ dành riêng cho những đại gia. Nếu như cá la hán được định giá bằng cái đầu gù to và những hàng chữ hán bên mình, cá dĩa bằng hoa văn, thì cá rồng được định giá bằng màu sắc lấp lánh của vảy và dáng bơi uyển chuyển của cá. Anh Lý Hiệp Bình, chủ cơ sở cá cảnh ở phường Tân Mai cho biết: “Người chơi cá rồng ở TP. Biên Hòa chưa phải là nhiều, vì đây là loại cá rất mắc tiền. Phần lớn người chơi cá rồng chỉ mua những loại như ngân long, thanh long có giá vài trăm ngàn/con. Những người chơi đến kim long hoặc huyết long chỉ đếm trên đầu ngón tay vì đây là loại cá tính bằng tiền đô (USD)”. Cá rồng không khó nuôi như cá dĩa, chúng ăn thức ăn còn tươi như tép, dế, cá con… và nước trong hồ cũng không cần phải thay hàng ngày như cá dĩa. Sở dĩ cá mắc là do loại cá này rất khó sinh sản trong môi trường nhân tạo đồng thời cá rồng là sinh vật nằm trong sách đỏ của thế giới nên cá được quản lý rất chặt về vấn đề đánh bắt và xuất nhập khẩu. Một trong những nguyên nhân nữa khiến cá rồng bước lên ngôi “vua” là do ảnh hưởng văn hóa của Trung Hoa và một số nước Đông Nam Á. Theo quan niệm của người Trung Hoa thì nuôi cá rồng không chỉ để ngắm vẻ đẹp mà còn để trấn an gia trạch. Bởi, cá này được coi là hóa thân của thần long nên có thể trừ khử tà ma trong nhà. Nuôi cá rồng xem là cá phong thủy nên các đại gia rất săn đón loại cá này. Hai loại cá rồng đang được các tay chơi cá người Hoa săn lùng mạnh nhất là hồng long và kim long. Với họ, con hồng long sẽ mang lại sự may mắn, còn kim long sẽ mang lại giàu sang. Theo Hội Sinh vật cảnh cho biết, chơi cá hồng long ở Biên Hòa có khoảng 5 – 6 người, hầu hết những con cá này đều có giá từ 2.000 – 5.000 USD. Anh Nguyễn Kim Long ở phường Bửu Long, người đang có trong tay 1 cặp cá (1 hồng long và 1 kim long quá bối) trị giá khoảng 8.000 USD. Anh Long tâm sự: “Tôi mua con hồng long của một người bạn ở Malaysia là 20 triệu đồng. Nuôi một thời gian chụp hình đưa lên mạng diễn đàn cá cảnh có người trả 5.000 USD nhưng tôi không bán, mình nuôi là để chơi đâu có kinh doanh”. Cá quý nên những thiết bị đi kèm cũng phải xứng tầm. 2 chiếc bể cho 2 vị “vua” này ngự đã tiêu tốn của anh Long gần 20 triệu mua từ TP. Hồ Chí Minh về. Đây là bể được viền xung quanh bằng gỗ quý trông rất sang trọng.
Cá rồng trên thế giới được phân theo nhiều loại, gốc cá châu Á có: hồng long, thanh long, kim long hồng vĩ và kim long quá bối. Cá có gốc từ châu Mỹ: ngân đới, hắc đới và hải tượng. Đại diện của châu Úc gồm 2 loại: châu long rằn và châu long đốm sao. Cá rồng châu Phi có phi châu long.
Do việc đánh bắt cá rồng một cách bừa bãi, cá có nguy cơ tuyệt chủng, năm 1980 long ngư được quốc tế đưa vào danh sách động vật quý hiếm dưới nước và cần được bảo vệ.
Cá rồng dù có tin vào phong thủy hay không nhưng rõ ràng với dáng bơi oai vệ, quyền uy cùng những chiếc vảy to sáng lấp lánh dọc thân mình quả thực chúng đã mê hoặc không ít người.
Khắc Giới ( (Đồng Nai, 25/02/2007)