Cá La hán hiện có nhiều giống, mỗi giống đều có một số đặc điểm riêng, chọn giống nào là do ý thích mỗi người, miễn sao chúng có chung những đặc điểm cơ bản của giống là được.
Cách chọn cá La hán con
Theo tâm lý chung, nhiều người thích nuôi cá La hán con hơn là cá lớn. Lẽ dễ hiểu nuôi cá con vừa có giá rẻ vừa có cơ hội trau dồi thêm kinh nghiệm cho bản thân. Thế nhưng nếu không có nhiều kinh nghiệm trong việc chọn lựa, ta dễ bị mua lầm những con cá không đạt chuẩn (có thể ngay cả người bán cũng bị lầm chứ không phải cố ý lừa phỉnh người mua). Điều này nếu mua cá ngoại nhập thì gần như khỏi lo, vì còn nhỏ tháng tuổi cá con ngoại nhập thường đã nổi bướu ở đầu và nổi màu sắc đẹp. Chỉ cần quan sát kỹ là chúng ta dễ dàng chọn được những chú cá đạt chuẩn để nuôi, nhất là khi đến các nơi bán cá có uy tín và được tận mắt nhìn cặp cá cha mẹ chúng để biết rõ gien chúng ra sao.
Nhiều người nuôi cá La hán lâu năm nhiều kinh nghiệm cho rằng: cá la hán con nước ngoài ngoài việc cha mẹ chúng được chọn lọc kỹ về chủng loại, còn được nuôi dưỡng với bí quyết riêng nên bầy cá con mới nổi bướu, nổi màu từ lúc cá còn nhỏ. Vì vật ta lựa chọn mới không bị lầm. Nếu có lầm chăng là ở sự lựa chọn không kỹ nên phải rước về những con cá bị bệnh tật như rách vây, tét đuôi, yếu sức.
Chọn cá La hán con giống tốt.
Tuy mua cá con về nuôi nhưng ta cần phải biết rõ bố mẹ chúng thuộc về dòng gì, tốt xấu ra sao. ĐIều này chỉ có các cửa hàng có uy tín mới đáp ứng được đúng yêu cầu này của ta. Yêu cầu biết cá bố mẹ nhằm vào mục đích tìm hiểu về gien. Nếu cá bố mẹ không hội đủ các yếu tố về màu sắc, về hình dáng (trong đó có việc nổi bướu to) thì bầy con của chúng sẽ không hội đủ những tiêu chuẩn đẹp mà ta cần chọn. Điều mà người nuôi cá La hán có kinh nghiệm đều thấy cá con bao giờ cũng thừa hưởng gien về đầu to của cá la hán cha mẹ. Nếu cá la hán bố mẹ mà không có bướu hoặc bướu nhỏ thì các thế hệ cá con của chúng cục u cũng xẹp như các bố mẹ chúng mà thôi.
Tránh cá La hán cha mẹ đồng huyết
Mặc dầu sự đồng huyết của loài động vật không có vú không quan trọng bằng động vật có vú, nhưng với cá La hán thì lại khác. Kinh nghiệm nhiều người thấy rằng hễ cá cha mẹ đồng huyết thì gien kém phát triển của cá mẹ sẽ ảnh hưởng đến bầy cá con, khiến chúng có các khiếm khuyết về cơ thể. Vì vậy, nếu biết chính xác các bố mẹ đồng huyết ta dứt khoát không chọn nuôi bầy con của nó. Trong trường hợp miễn cưỡng ép cá đồng huyết như vậy, các con sẽ được sử dụng làm cá mồi mà thôi.
Chọn con cá La hán lớn nhất trong bầy
Những con cá lớn nhất trong bầy cá La hán con ta nên chọn mua, dù có phải trả giá đắt hơn những con khác, nhất là khi thấy nó khỏe mạnh và trên đầu đã nổi bướu to hơn những con khác trong đàn. Có điều những con cá con lớn nhất trong đàn thường là cá trống.
Cẩn thận khi chọn cá La hán con có màu sắc nổi trội nhất trong bầy
Cá La hán con nếu trên một tháng tuổi thân hình nó đã bắt đầu ửng màu sắc, chứ không nhợt nhạt như trước. Những con chưa nổi màu thì mình trong vắt. Thế nhưng, nếu trong bầy có những con nào màu sắc trổ sớm nhất, tỏ ra đỏm dáng nhất thì chính đó là cá mái, ta không nên mua. Nhiều người thường lầm về chuyện này. Cứ tưởng con cá có màu sắc đẹp nhất là con trống, không dè về sau nó lại là con mái. Cá mái dù là cá La hán giống hiếm giá trị cũng thua kém giá cá trống rất xa. Chỉ có ai nuôi cho sinh sản mới cần. Tại những trại sản xuất cá giống, nếu gặp trường hợp tỷ lệ cá mái nở quá nhiều, người ta chỉ lựa ra một số ít con đẹp nhất làm giống, số dư còn lại chỉ gạn ra làm cá mồi mà thôi.
Chọn cá La hán con đầu có bướu to
Cá La hán con ảnh hưởng gien của cha mẹ chúng, nhất là cá mẹ. Vì vậy khi chọn cặp cá bố mẹ để ghép cặp, người nào cũng tỏ ra cẩn thận chọn lựa những con thật đúng chuẩn chứ không dám cẩu thả trong việc này. Nếu cá bố mẹ đầu có bướu lớn thì bầy con của chúng sẽ thừa hưởng được cái gien kinh điển này của giống dòng. Thực tế, chỉ có ít trường hợp cá con có bướu đầu lớn là do đột biến mà thôi. Các bướu to trên đầu cá La hán là một đặc điểm được cho là lạ. Vì vậy khi mua nuôi ta nên cố chọn những con cá bướu lớn trên đầu. Đầu cá mái cũng có nổi bướu nhưng thường thì kích cỡ bướu cá mái nhỏ hơn cá trống.
Chọn các phần vây và đuôi
Vây lưng, vây hậu môn cũng như phần đuôi của cá La hán con nếu đã bị rách thì không hy vọng khi lớn lên sẽ được lành lặn lại bình thường, khổ nổi khi cá còn nhỏ mới được vài tháng tuổi ta khó lòng phát hiện được những chỗ rách này. Vì vậy cần phải quan sát kỹ may ra mới khỏi bị lầm lẫn. Những con cá đã bị thương tật này, dù đươc bán với giá rất rẻ ta cũng đừng mua.
Chọn cá La hán khỏe mạnh
Chỉ chọn mua những cá con linh hoạt, năng động và sởn sơ nhất trong đàn, vì đó là cá có sức khỏe tốt, tránh chọn những chú cá dù có ngoại hình mà mình ưng ý nhưng chỉ biết bơi lội lờ đờ, uể oải, xoay trở chậm chạp. Đó là những con yếu sức do bị đồng loại tranh ăn hết mồi, mà biết đâu chừng chúng đang mang trong mình một số mầm mống bệnh tật nào đó ta không hám rẻ mà mua.